Waterfall czy Agile? Które metody zarządzania wybrać?

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym przedsiębiorcy stoją przed wyborem odpowiedniego podejścia do zarządzania projektami i pracą w firmach. Dwie popularne metody, klasyczny waterfall i podejście zwinne, oferują różne podejścia do organizacji i realizacji projektów. Ale które z nich lepiej sprawdzi się w Twoim biznesie? Być może intuicyjnie stosujesz już któryś z modeli. Nie musisz posiadać rozległej wiedzy z zakresu zarządzania żeby zrozumieć ich działanie i wykorzystać je do maksymalizacji efektów pracy w Twojej firmie.

Przyjrzymy się bliżej obu podejściom, ich korzyściom i wadom i wskażmy sytuacje, w których są one najbardziej skuteczne.

Klasyczny model Waterfall 

Klasyczny model Waterfall to sekwencyjny proces, zapewniający stabilność procesu tworzenia, w którym kolejne fazy projektu (np. analiza, projektowanie, implementacja, testowanie, wdrożenie) są wykonywane jeden po drugim bez możliwości powrotu do poprzedniej fazy. Każda faza musi zostać ukończona przed rozpoczęciem następnej. Ma określone cele, wyniki i generuje szczegółową dokumentację, która stanowi podstawę dla kolejnych etapów. Dokumentacja zawiera zwykle specyfikacje, plany, raporty postępu, testy itp. Cały projekt prowadzi do ostatecznego wdrożenia produktu lub rozwiązania, które następuje po zakończeniu wszystkich faz projektu. 

Ze względu na sekwencyjny charakter metody, wprowadzenie zmian w późniejszych fazach projektu może być trudne i kosztowne, co wymaga rygorystycznego zarządzania zmianami.  Przedstawię Ci to podejście pracy na przykładzie firmy wytwarzające samochody dla klienta premium.

Firma decyduje się na zastosowanie klasycznego modelu waterfall do opracowania nowego modelu samochodu. Na początku projektu firma przeprowadza szczegółowe analizy rynkowe i opracowuje kompletny plan dotyczący wszystkich etapów projektu.

Następnie przechodzi się do fazy projektowania, w której dokładnie określa się specyfikacje techniczne samochodu, design oraz wymagania dotyczące wydajności i bezpieczeństwa. Po zakończeniu fazy projektowania przechodzi się do fazy implementacji, w której rozpoczyna się produkcja samochodu zgodnie z ustalonymi planami.

Kiedy produkcja zostaje zakończona, przechodzi się do fazy testowania, w której sprawdza się jakość i funkcjonalność każdego egzemplarza samochodu. Po zakończeniu testów, ostatecznie, samochód jest wprowadzany na rynek i udostępniany klientom. Klasyczny model waterfall zakłada, że każda faza projektu jest ukończona przed rozpoczęciem następnej, co zapewnia stabilność i klarowność procesu tworzenia nowego modelu samochodu.

Zalety i wady metody Waterfall:

Jedną z głównych zalet metody Waterfall jest jej prostota. Fazy projektu są jasno zdefiniowane, co ułatwia zrozumienie i śledzenie postępu prac. Dzięki sekwencyjnemu charakterowi metody, planowanie projektu jest stosunkowo proste. Możliwe jest określenie konkretnych terminów i zasobów dla każdej fazy. W modelu Waterfall postęp prac można łatwo monitorować poprzez porównanie osiągniętego stanu z założonym planem. Każda faza projektu generuje szczegółową dokumentację, co ułatwia późniejsze zrozumienie i zarządzanie produktem.

Wadą metody Waterfall natomiast jest jej brak elastyczności. Po rozpoczęciu danej fazy, trudno jest wprowadzić zmiany bez poważnych konsekwencji dla harmonogramu i budżetu. Ten model nie zakłada regularnego zbierania feedbacku od klienta lub użytkowników, co może prowadzić do stworzenia produktu, który nie spełnia ich oczekiwań. Ryzyko niepowodzenia projektu jest większe, ponieważ wszelkie problemy lub błędy odkrywane są w późniejszych fazach, co może wymagać powtórzenia wcześniejszych prac.

Podejście zwinne (Agile)

Podejście zwinne jest podejściem do zarządzania projektem, w którym praca jest dzielona na krótkie okresy czasu zwane iteracjami. Po każdej iteracji następuje ocena postępów, dostosowanie planu działania i rozpoczynamy kolejną iterację. W metodzie Agile klient jest aktywnie zaangażowany w cały proces projektowy. Regularne prezentacje postępów pracy pozwalają klientowi na śledzenie projektu i udzielanie feedbacku, co umożliwia dostosowywanie się do jego zmieniających się potrzeb i oczekiwań. Zmiany w wymaganiach lub priorytetach mogą być łatwo wdrażane na bieżąco. Zespoły pracujące w metodyce Agile są zazwyczaj samodzielne i samodzielnie organizują swoją pracę. Decyzje podejmowane są wewnątrz zespołu, co prowadzi do większego zaangażowania i odpowiedzialności za rezultaty. Agile promuje ciągłe doskonalenie poprzez regularne retrospektywy, podczas których zespół analizuje swoją pracę i identyfikuje obszary do poprawy.

Jak w praktyce będzie wyglądać praca nad produktem według podejścia zwinnego? 

Firma motoryzacyjna postanawia zastosować podejście zwinne do opracowania nowego modelu samochodu. Zamiast tworzyć kompletny plan na samym początku projektu, firma decyduje się na podejście zwinne. Najpierw firma przeprowadza badania rynkowe i spotkania z potencjalnymi klientami, aby zrozumieć ich oczekiwania i preferencje dotyczące nowego modelu samochodu.

Następnie projekt jest podzielony na krótkie iteracje, zwane sprintami. W pierwszym sprincie zespół skupia się na opracowaniu koncepcji samochodu, jego głównych cech i funkcji oraz wstępnych projektów designu. Po każdym sprincie, projekt jest prezentowany potencjalnym klientom, którzy mogą zgłaszać swoje uwagi i sugestie.

W kolejnych sprintach zespół skupia się na stopniowym rozwoju samochodu, dodając nowe funkcje, poprawiając wydajność, czy też zmieniając design na podstawie feedbacku klientów. Dzięki podejściu zwinnej firma może elastycznie reagować na zmieniające się potrzeby klientów i dostarczać wartość w regularnych odstępach czasu, zapewniając transparentność i zaangażowanie klientów w procesie tworzenia nowego modelu samochodu.

Zalety i wady podejścia Agile

Główną zaletą metody Agile jest elastyczność i zdolność do szybkiego dostosowywania się do zmieniających się warunków i potrzeb klienta. Dzięki krótkim iteracjom i regularnym dostawom wartości, zespół może łatwo reagować na nowe wymagania i priorytety. Regularne prezentacje postępów pracy pozwalają klientowi na śledzenie projektu i udzielanie feedbacku, co prowadzi do lepszego dopasowania produktu do jego potrzeb i oczekiwań. Dzięki krótkim iteracjom i regularnym dostawom wartości, metoda Agile umożliwia szybsze dostarczanie produktu na rynek, co pozwala firmie na szybsze generowanie zysków i konkurencyjność na rynku. Regularne testowanie i integracja produktu w metodyce Agile pozwala na wykrywanie i usuwanie błędów, co prowadzi do poprawy jakości produktu. Agile promuje samodzielność i samorozwój zespołu, co prowadzi do zwiększonego zaufania i zaangażowania członków zespołu w realizację projektu.

Ze względu na elastyczny charakter metody Agile, oszacowanie czasu i kosztów projektu może być trudne. Zmiany w trakcie projektu mogą prowadzić do przesunięć i zwiększenia kosztów. Skuteczne stosowanie Agile wymaga od zespołu odpowiednich umiejętności, takich jak zdolność do szybkiego dostarczania wartości, samodzielność, współpraca i komunikacja. W porównaniu do tradycyjnych metod, metoda Agile generuje mniej formalnej dokumentacji, co może prowadzić do braku jasności w przypadku konieczności przekazania projektu innemu zespołowi lub w przypadku audytów. Częste iteracje i krótkie terminy mogą prowadzić do przeciążenia zespołu i zwiększenia stresu. Zespół musi być w stanie efektywnie zarządzać swoim czasem i zasobami, aby uniknąć przeciążeń i wypalenia zawodowego.

Które podejście kiedy stosować?

Wybór między podejściem zwinnym a klasycznym waterfall zależy od indywidualnych potrzeb i charakteru projektu. 

Klasyczny Waterfall jest odpowiedni dla projektów o dobrze zdefiniowanych i niezmieniających się wymaganiach, gdzie klarowność i planowanie są kluczowe. Sprawdzi się też w przypadku krótkich projektów, gdzie potrzebne jest szybkie dostarczenie gotowego produktu.

Dla firm, które cenią sobie elastyczność i szybką adaptację, podejście zwinne może być najlepszym wyborem. Będzie idealne dla projektów, w których wymagania mogą ulegać zmianie, lub gdy istnieje potrzeba szybkiego wprowadzenia produktu na rynek.

Zakończenie

Wybór między metodą Waterfall, a metodyką Agile zależy od charakteru projektu, jego wymagań, ryzyka oraz priorytetów firmy. W niektórych przypadkach, metoda Waterfall może być bardziej odpowiednia ze względu na swoją strukturę i jasność, podczas gdy w innych przypadkach, metodyka Agile może być lepszym wyborem ze względu na swoją elastyczność i zdolność do szybkiego dostarczania wartości dla klienta. Kluczowe jest zrozumienie specyfiki projektu oraz potrzeb klienta, aby podjąć najlepszą decyzję dotyczącą wyboru podejścia zarządzania projektem.